هوش مصنوعی دوست یا دشمن؟

هوش مصنوعی دوست یا دشمن؟

هوش مصنوعی، کلمه‌ای که امروز دیگر همه ما بارها بارها شنیده‌ایم و تصورهای گوناگونی درباره ماهیت آن داریم. از صداهای دستیارهای هوشمند صوتی و صورت‌های ربات‌های انسان‌نمای فیلم‌های علمی تخیلی گرفته تا حمله‌ ربات‌ها علیه بشریت، هر کس ذهنیتی متفاوت از آن دارد. اما هوش مصنوعی (AI) هر چه که باشد با کاربردهای روزافزونی که در زندگی‌های ما پیدا می‌کند نقش پررنگ‌تری در تکنولوژی و پشیبرد فناوری‌های نوین خواهد داشت. اما سوال اینجاست هوش مصنوعی دقیقا چیست؟ ربات‌های انسان‌نمایی که شاید روزی علیه بشریت اعلام جنگ کنند؟ یا شاید دوستان سخن‌گویی که وفادارتر از هر دوستی کنار ما باشند؟ هوش مصنوعی دوست است یا دشمن؟

با صبانت همراه باشید تا کمی بیشتر با هوش مصنوعی، کاربردهایش، دانستنی‌های جالب آن و به طور کل هر آنچه نیاز دارید درباره آن بدانید، آشنا شویم.

هوش مصنوعی چیست؟

اگر بخواهیم خیلی خلاصه صحبت کنیم هوش مصنوعی (Artificial intelligence) که به اختصار به آن AI  نیز گفته می‌شود، به هوشمند شدن ماشین‌ها و رسیدن به رفتار انسانی اشاره دارد.

اما به عنوان تعریفی جامع‌تر، هر سیستمی که محیط خود را درک کند و بر اساس ادراکش اقدامی انجام دهد که شانس دستیابی موفقیت‌آمیز به هدف را بیشینه کند، یک عامل هوشمند است. به عبارت دیگر، ماشینی که بتواند محیط را درک کند و بر اساس ادراکی که از محیط به دست آورده برای رسیدن به یک هدف خاص تصمیم‌گیری کرده و اقدامی را انجام دهد که امکان موفقیت آن بیشترین میزان ممکن است، یک عامل هوشمند نامیده می‌شود.

در واقع، عبارت "هوش مصنوعی" زمانی به‌کار می‌رود که ماشین عملکردهای انسانی را مانند "یادگیری" و "حل مساله" به عناون مهم‌ترین رفتارهای انسان تقلید می‌کند. جالب است بدانید که اثر هوش مصنوعی تا جایی گسترش یافته که پژوهشگران این حوزه از آن با عنوان "انجام دادن کاری که پیش از این انجام نشده است" یاد می‌کنند.

تاریخچه هوش مصنوعی

تولد هوش مصنوعی را می‌توان به زمان جنگ جهانی دوم نسبت داد. زمانی که نیروهای آلمانی ماشینی به نام ماشین enigma را  برای رمزنگاری و ارسال ایمن پیام ها استفاده می کردند. در همان زمان بود که نابغه انگلیسی، آلن تورینگ در تلاش برای شکست این کدها برآمد. تورینگ به همراه تیم خود ماشینی به نام bombe را ساخت که enigma را رمز گشایی می کرد.

هر دو ماشین enigma و bombe پایه های یادگیری ماشینی (machine learning) هستند که یکی از شاخه های هوش مصنوعی یا همان Artificial intelligence می‌باشد. اما نقش تورینگ در این علم فراتر از این‌ها است و یکی از کلیدهای پاسخ به دوستی یا دشمنی هوش مصنوعی با انسان در دست اوست که در ادامه با آن آشنا می‌شویم.

با پیشرفت فناوری و سایر سخت افزارهای مورد نیاز برای توسعه هوش مصنوعی کم کم ماشین‌های هوشمندی پا به عرصه گذاشتند که از هوش مصنوعی در بسیاری از فرآیندهایشان استفاده می‌کردند. اما در این میان این موفقیت‌های به دست آمده برای هوش مصنوعی، می‌توان به دیپ بلو (Deep Blue)، اولین رایانه دارای مهارت بازی شطرنج اشاره کرد که توانست قهرمان وقت شطرنج جهان، «گری کاسپاروف» را با نتیجه ۳،۵ به ۲،۵ طی ۶ مسابقه در ۱۱ می ۱۹۹۷ شکست دهد.

رفته رفته با معرفی گوشی‌های هوشمند و پس از آن گجت‌های هوشمند، هوش مصنوعی گام بلندی را برای ورود به زندگی انسان‌های پشت سر گذاشت. از این زمان به بعد هوش مصنوعی برای انسان‌ها جلوه کاربردی تری پیدا کرد.

تفاوت سیستم هوشمند و سیستم برنامه نویسی شده

در یک سیستم معمول مبتنی بر برنامه نویسی ورودی‌های معلوم و مشخص هستند و برنامه متناسب با ورودی‌ها نوشته می‌شود به طوری که با استفاده از ساختارهای شرطی و تکرار بتواند الگویتم نهایی را برای ارائه خروجی عملیاتی کند. ولی مسائلی مرتبط با با هوش مصنوعی، مسائلی هستند که از تنوع ورودی زیادی بهرمند بوده و به همین دلیل نمی‌توان با برنامه نویسی معمولی تمام جنبه‌ها را پوشش داد. به عنوان مثال به سیستم تبدیل صدا به متن دقت کنید، ورودی‌های ممکن آنقدر زیاد و متنوع است که نمی‌توان با الگوریتمی از پیش تعیین شده‌ای تمام حالت‌ها را در برگرفت.

سطوح هوش مصنوعی

یک سیستم هوش مصنوعی بر اساس آن چه که از دنیای بیرون درک می‌کند و می‌تواند به آن پاسخ دهد، دارای سه سطح می‌باشد:

هوش مصنوعی محدود (artificial narrow intelligence)

هوش مصنوعی محدود سیستم هوشمندی است که در انجام دادن یک وظیفه (task) مشخص بهتر از انسان عمل کند. برای مثال سیستم‌های تشخیص چهره‌ای که قادر باشد هویت یک فرد را حتی در شلوغی و سیل عظیمی از جمعیت تشخیص دهند. همان طور که در تاریخچه هوش مصنوعی بررسی شد، هوش مصنوعی محدود زودتر از انواع دیگر هوش مصنوعی پدید آمد و این روزها نمونه های هوش مصنوعی محدود زیاد است. از اتومبیل‌های تازه وارد خودران که به کمک هوش مصنوعی یاد می‌گیرند رانندگی کنند تا سیستم‌های پردازش تصویر و که می‌توانند کارهای مربوط به عملیات‌ تشخیص هویت افراد را انجام دهند ودستیارهای هوشمندی که بر اساس نیازهایتان به شما کمک می‌کنند و ...

هوش مصنوعی عمومی (Artificial General Intelligence)

منظور از هوش مصنوعی عمومی سیستمی است که بتواند دنیای اطراف خود را همانند یک انسان درک کند و دارای توانایی مشابه برای انجام فعالیت‌ها و وظایفی باشد که یک انسان به طور معمول آن‌ها را انجام می‌دهد در واقع از نظر تئوری یک هوش مصنوعی عمومی می‌تواند هم سطح انسان فعالیت کند و یا حتی در زمینه‌هایی مانند حافظه و غیره از او بهتر عمل کند.. در حال حاضر هوش مصنوعی عمومی تنها در داستان‌ها و فیلم‌های علمی-تخیلی وجود دارد.

سوپر هوش مصنوعی(Artificial Super Intelligence)

سوپر هوش مصنوعی به سیستمی گفته می‌شود که توانسته سطح هوش و درک انسانی را پشت سر بگذارد و به تفسیری به هوش فرا بشری دست یافته باشد. این نوع هوش مصنوعی است که کاربردهای های آن و حتی زمان رسیدن و چگ.نگی رسیدن به در سراسر ابهام است و در پاسخ به سوال ما بسیار تاثیرگذار نیز هست. اما نقش تورینگ در تشخیص این سطح هوش مصنوعی دوباره در تعریف آزمون تورینگ معنی پیدا می‌کند.

برای رسیدن به این سطح از هوش مصنوعی، یک سیستم هوشمند باید حداقل بتواند تست تورینگ را پشت سر گذاشته باشد و هیچ ماشینی تا به حال به سطحی از درک و شعور و وسعت دانش یک انسان بالغ نرسیده است که از این تست سر بلند بیرون آمده باشد. در این تست ربات باید بتواند انسان را فریب دهد!

در نهایت هوش مصنوعی ... دوست یا دشمن؟

آنچه واضح است، هوش مصنوعی در سطوح مختلف می‌تواند کاربردها و مزایا و معایب زیادی داشته باشد. آنچه از هوش مصنوعی بیان شد، دوستی این فناوری را با انسان در صورت عدم استفاده برای منافع سوء رقم می‌زند. چرا که انسان را در حوزه‌های مختلفی در پیشبرد اهداف انسانی یاری می‌دهد. اما برای دوسطح دیگر هوش مصنوعی داستان متفاوت خواهد بود.

در سطح هوش مصنوعی عمومی این ماشین می‌تواند تمام کارهایی که زمانی بر انسان محول می‌شد را بدون نیاز به وجود انسان با خطای کم‌تر و بهتر انجام دهد. پس با گذشت زمان ماشین‌های دارای هوش مصنوعی عمومی می‌توانند در بسیاری از زمینه‌ها جای انسان را پر کنند. این موضوع دو لبه یک سکه است که هم منافع و معایب خود را دارد. از یک منظر باعث خاتمه دادن به نیاز حضور نیروی انسانی در بسیاری از کارها شده و بیکار شدن میلیون‌ها نیروی کار را به دنبال خواهد داشت؛ و از یک سو وجود آن بسیار مفید بوده و در تمام زمینه‌ها از دستیار شخصی که دقیقا انسان و نیازهای او را درک کند تا سیستمی برای تشخیص هر نوع بیماری به کار آید و ... به کمک بشریت خواهند آمد. پس این سطح از هوش مصنوعی مانند هر شخص واقعه‌ای برای ما می‌تواند هم دوست و هم دشمن ما باشد.

اما در مورد سوپر هوش مصنوعی؛ از آنجا که تا به حال هنوز هیچ جامعه‌ای نتوانسته به سوپر هوش مصنوعی دست پیدا کند این این موضوع که آیا قرار است تهدیدی برای بشر باشد یا فرصتی برای او، هم مبهم است. این موضوع حتی مبحث داغی است که  بسیاری از صاحب نظران نظرات بسیار متفاوتی را در این مورد دارند.

در نهایت باید صبر کرد، شاید سیستم دارای سوپر هوش مصنوعی تصمیم بگیرد دوست ما باشد یا شاید هم تصمیم بر نابودی ما و پیشبرد منافع خود بگیرد. اما تصور روزی که دیگر ربات به جای بشر بر دوست یا دشمن بودن انسان تصمیم بگیرد، می‌تواند برای بعضی خوب و برای بعضی همچون فیلمی ترسناک باشد. دوست یا دشمن بودن آن ربات شاید دیگر با ما نباشد.

از همراهی شما با صبانت متشکریم.

* نام شما:

ایمیل شما: (محرمانه)

تلفن شما: (محرمانه)

* پیام شما:
رتبه: بد            خوب

کد نمایش داده شده را تایپ نمایید:

تازه سازی

ارسال